Zatrzymanie prawa jazdy przez policję i co dalej

Niekiedy policjant może zatrzymać prawo jazdy za pokwitowaniem. Jakie to przypadki? Określa je przede wszystkim art. 135 ustawy prawo o ruchu drogowym, zgodnie z którym: Policjant zatrzyma prawo jazdy za pokwitowaniem w razie: (1) uzasadnionego podejrzenia, że kierujący znajduje się w stanie nietrzeźwości lub w stanie po użyciu alkoholu albo środka działającego podobnie do alkoholu, (2)stwierdzenia zniszczenia prawa jazdy w stopniu powodującym jego nieczytelność, (3) podejrzenia podrobienia lub przerobienia prawa jazdy, (4) gdy upłynął termin ważności prawa jazdy, (5) gdy wobec kierującego pojazdem wydane zostało postanowienie lub decyzja o zatrzymaniu prawa jazdy, (6) gdy wobec kierującego pojazdem orzeczono zakaz prowadzenia pojazdów lub wydano decyzję o cofnięciu uprawnienia do kierowania pojazdami, (7) przekroczenia przez kierującego pojazdem liczby 24 punktów za naruszenie przepisów ruchu drogowego, (8)przekroczenia przez kierującego pojazdem w okresie 1 roku od dnia wydania po raz pierwszy prawa jazdy liczby 20 punktów za naruszenie przepisów ruchu drogowego lub stwierdzenia, na podstawie prawomocnych rozstrzygnięć, że w okresie 2 lat od dnia wydania po raz pierwszy prawa jazdy popełnił on przestępstwo przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji lub trzy wykroczenia wskazane w art. 135 pr. ruch. dr., (9) stwierdzenia braku dokumentu, o którym mowa w art. 38 pkt 3a lub 4a, lub prowadzenia pojazdu niewyposażonego w blokadę alkoholową w przypadku, o którym mowa w art. 13 ust. 5 pkt 7 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami, (10) kierowaniu pojazdem z prędkością przekraczającą dopuszczalną o więcej niż 50 km/h na obszarze zabudowanym (11) przewożeniu osób w liczbie przekraczającej liczbę miejsc określoną w dowodzie rejestracyjnym (pozwoleniu czasowym) lub wynikającą z konstrukcyjnego przeznaczenia pojazdu niepodlegającego rejestracji; przepis nie dotyczy przewozu osób autobusem w publicznym transporcie zbiorowym w gminnych, powiatowych i wojewódzkich przewozach pasażerskich w rozumieniu ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r. o publicznym transporcie zbiorowym.

Jednocześnie policjant może zatrzymać prawo jazdy za pokwitowaniem w razie (12) uzasadnionego podejrzenia, że kierowca popełnił przestępstwo lub wykroczenie, za które może być orzeczony zakaz prowadzenia pojazdów. Do takich przestępstw należy chociażby art. 86 § 1 i 3 kodeksu wykroczeń.

Jaka jest procedura w przypadku zatrzymania takiego prawa jazdy?

Fałszowanie oznaczeń produktu

Niewiele osób zdaje sobie sprawę, iż fałszowanie oznaczeń produktu jest przestępstwem, penalizowanym w art. 306 Kodeksu Karnego. Zgodnie z jego treścią kto usuwa, podrabia lub przerabia znaki identyfikacyjne, datę produkcji lub datę przydatności towaru lub urządzenia, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3. Zabronione jest więc usuwanie, podrabianie lub przerabianie wskazanych w treści tego przepisu znaków w jakikolwiek sposób.

Określone w powyższym przepisie pojęcia – data przydatności i data produkcji nie budzą wątpliwości. Problematyczne może być natomiast zdefiniowanie znaku identyfikacyjnego. Za znak identyfikacyjny, o którym mowa w powyższym przepisie należy uważać oznakowania towarów lub urządzeń nadawane przez producentów bądź inne podmioty uprawnione, związane z obrotem gospodarczym. Funkcją tego oznakowania jest rozpoznanie danego towaru lub urządzenia, odróżnianie go od innych towarów lub urządzeń.

Niezatrzymanie się do kontroli drogowej

Na stronie rządowego centrum legislacji pojawił się projekt wprowadzenia do Kodeksu Karnego art. 178b. Projektowany przepis ma otrzymać brzmienie: Kto, pomimo wydania przez funkcjonariusza organu uprawnionego do kontroli ruchu drogowego, znajdującego się w pojeździe albo na statku powietrznym, przy użyciu sygnałów dźwiękowych i świetlnych, polecenia zatrzymania pojazdu mechanicznego nie zatrzymuje niezwłocznie pojazdu i kontynuuje jazdę, podlega karze pozbawienia wolności do lat 5. Ponadto w projekcie przewidziano dodanie art. 42 § 1a, który ma otrzymać brzmienie: Sąd orzeka zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych w razie popełnienia przestępstwa określonego w art. 178b lub 180a.

Orzeczenie kary zastępczej a uchylenie się od jego skutków

Jeżeli skazany uchyla się od odbywania kary, Sąd może a niekiedy jest obowiązany zarządzić wykonanie kary zastępczej.

I tak w przypadku gdy egzekucja orzeczonej kary grzywny okazałą się bezskuteczna, sąd zarządza wykonanie kary pozbawienia wolności lub (gdy skazany wyraził zgodę, a jest to możliwe) na pracę społecznie użyteczną.

W przypadku zamiany, na którąkolwiek z powyższych kar, przysługuje oczywiście zażalenie, jednakże aby odniosło one skutek muszą istnieć odpowiednie podstawy do jego wniesienia.

Niezaliczenie w wyroku sądu odwoławczego okresu tymczasowego aresztowania

Sprawa z urzędu – klient domaga się wniesienia kasacji na niezaliczenie przez Sąd Odwoławczy okresu pozbawienia wolności, który odbył już w postępowaniu przygotowawczym. Sąd z niezrozumiałych przyczyn nie zaliczył bowiem tego okresu w orzeczeniu, przez co skazany musiałby odbyć dodatkowe 5 lat kary.

Pomimo zgody z klientem co do samej konieczności zmiany wyroku i zaliczenia mu tego okresu, wątpliwości budzi konieczność dokonania tego w drodze kasacji wnoszonej do Sądu Najwyższego. Wątpliwości rozwiał w styczniu sam Sąd Najwyższy, odnosząc się do kasacji obrońcy, właśnie między innymi w przedmiocie niezaliczenia okresu pozbawienia wolności, odbytego w postępowaniu przygotowawczym.

Zbliżeniowe wykorzystanie kradzionej karty płatniczej

W dniu 14 kwietnia 2016 roku, Sąd Okręgowy w Słupsku wydał ciekawy wyrok odnośnie kwalifikacji prawnej czynu polegającego na użyciu zbliżeniowo kradzionej karty płatniczej i zapłatą nią za zakupy.

Wyrok zapadł w sprawie Krzysztofa S., recydywisty oskarżonego o kradzież dokumentów i kart bankowych oraz użycie jednej z tych kart w transakcjach zbliżeniowych przy zakupie alkoholu i tytoniu oraz usiłowania wypłaty gotówki z bankomatu, do czego jednak nie doszło w wyniku podania błędnego numeru PIN. Transakcje przeprowadzone w sklepie nie wymagały natomiast użycia kodu PIN. Za zrobienie zakupów skradzioną kartą Sąd skazał Krzysztofa S. jak za kradzież z włamaniem, tj. o przestępstwo z art. 279 § 1 KK.

Zamiana grożącej kary pozbawienia wolności na grzywnę lub karę ograniczenia wolności

W kodeksie karnym uregulowane jest ponad 220 typów przestępstw, do których zastosowanie znajduje art. 37a KK. Są to przestępstwa, za których popełnienie grozi kara do 8 lat pozbawienia wolności.

Przepis ten, niewątpliwie dąży do ustanowienia priorytetu wyboru kar wolnościowych, Stwierdzić należy, iż już od pewnego czasu ustawodawca dąży do prymatu kar wolnościowych, co stanowi przekierunkowanie dotychczasowej ustawowej polityki karnej i nastawienie jej głównie na zwalczanie drobnych, średnich i średnio ciężkich przestępstw przy stosowaniu kar wolnościowych.

Przechodząc do analizy art. 37a Kodeksu Karnego, który został wprowadzony w dniu 1 lipca 2015 roku, a następnie zmodyfikowany w dniu 15 marca 2016 roku, wskazany przepis stanowi, iż: „jeżeli ustawa przewiduje zagrożenie karą pozbawienia wolności nieprzekraczającą 8 lat, można zamiast tej kary orzec grzywnę albo karę ograniczenia wolności, o której mowa w art. 34 § 1a pkt 1 lub 4”.

Zaświadczenie o złożeniu zawiadomienia o możliwości popełnienia przestępstwa

Od niedawna pokrzywdzonemu składającemu zawiadomienie o możliwości popełnienia przestępstwa, przysługuje prawo do otrzymania zaświadczenia o złożonym zawiadomieniu. Komentowane uprawnienie zostało wprowadzone do Kodeksu postępowania karnego ustawą, która weszła w życie w dniu 13 lutego 2016 roku, w dodanym art. 304b KPK. Zauważyć należy, iż dodany przepis, został umieszczony z uwagi na regulacje Unijne, zobowiązujące Państwa UE do wprowadzenia stosownych regulacji w ich porządkach prawnych.

Zatarcie skazania w przypadku orzeczenia kary grzywny

Już od  prawie roku obowiązuje nowelizacja, która w znaczny sposób skróciła okres zatarcia skazania w przypadku skazania na karę grzywny.

Po pierwsze należy odpowiedzieć na pytanie czym jest zatarcie skazania.
Skazanie za przestępstwo jest rejestrowane w Krajowym Rejestrze Karnym. Sprawca wpisany do Rejestru Karnego uchodzi w życiu publicznym za osobę wcześniej karaną. Ma to znaczenie dla wszystkich opinii związanych z zatrudnieniem, a także przy ponownym wszczęciu postępowania karnego. Sprawca, będąc już bowiem uprzednio karanym, naraża się na surowszą odpowiedzialność (por. np. 178 a par. 1 i 4 Kodeksu Karnego). 

Instytucja zatarcia skazania powoduje jednak usunięcie faktu uprzedniego skazania z dokumentacji, w wyniku czego sprawca może uchodzić już za osobę niekaraną. Można powiedzieć, że jest to fikcja prawna, gdyż skazany po pewnym upływie czasu od tego faktu uchodzi już za osobę niekaraną.  

Ustanowienie obrońcy

Najbardziej medialna ostatnio sprawa Kajetana P. Nie tak dawno media poinformowały, iż obrońcą podejrzanego będzie znany warszawski adwokat Tadeusz Wolfowicz. Stosowne publikacje na ten temat pojawiły się zanim sprawa nabrała tempa i zatrzymano podejrzanego. Czy już wówczas rodzina mogła ustanowić dla niego obrońcę? Otóż nie…

„Obrońcę w postępowaniu karnym ustanawia oskarżony”. Z interpretacją art. 83 KPK zd. pierwsze nie powinno być chyba problemu. Zgodnie z art. 71 § 3 KPK przepisy odnoszące się do oskarżonego należy stosować odpowiednio także do podejrzanego. Obrońcę może więc już ustanowić osoba, co do której wydano postanowienie o przedstawieniu zarzutów albo której bez wydania takiego postanowienia postawiono zarzut w związku z przystąpieniem do przesłuchania w charakterze podejrzanego.

Jednakże, zgodnie z art. 83 KPK zd. drugie, do czasu ustanowienia obrońcy przez oskarżonego (podejrzanego) pozbawionego wolności, obrońcę może ustanowić inna osoba, o czym niezwłocznie zawiadamia się oskarżonego. Pojęcia inna osoba nie należy utożsamiać z pojęciem „osoba najbliższa. Inna osoba jest pojęciem znacznie szerszym i należy przez to rozumieć jakąkolwiek osobę. Może to więc być rodzina, znajomi, współlokator,….

Ważne jest natomiast w przypadku Kajetana P. stwierdzenie, iż prawo to przysługuje innym osobom w przypadku pozbawienia oskarżonego wolności. Kajetan P. ukrywał się, a więc pozbawiony wolności nie był. Rodzina nie mogła więc ustanowić dla niego obrońcy.

Na marginesie warto wspomnieć o formie udzielenia pełnomocnictwa do obrony: może być zarówno udzielone pisemnie lub ustnie z wpisaniem do protokołu organu prowadzącego postępowanie karne (zarówno etap przygotowawczy jak i sądowy). Jednocześnie obrońcę może ustanowić także Sąd o czym była już mowa we wcześniejszym wpisie)