Zatrzymanie prawa jazdy przez policję i co dalej

Niekiedy policjant może zatrzymać prawo jazdy za pokwitowaniem. Jakie to przypadki? Określa je przede wszystkim art. 135 ustawy prawo o ruchu drogowym, zgodnie z którym: Policjant zatrzyma prawo jazdy za pokwitowaniem w razie: (1) uzasadnionego podejrzenia, że kierujący znajduje się w stanie nietrzeźwości lub w stanie po użyciu alkoholu albo środka działającego podobnie do alkoholu, (2)stwierdzenia zniszczenia prawa jazdy w stopniu powodującym jego nieczytelność, (3) podejrzenia podrobienia lub przerobienia prawa jazdy, (4) gdy upłynął termin ważności prawa jazdy, (5) gdy wobec kierującego pojazdem wydane zostało postanowienie lub decyzja o zatrzymaniu prawa jazdy, (6) gdy wobec kierującego pojazdem orzeczono zakaz prowadzenia pojazdów lub wydano decyzję o cofnięciu uprawnienia do kierowania pojazdami, (7) przekroczenia przez kierującego pojazdem liczby 24 punktów za naruszenie przepisów ruchu drogowego, (8)przekroczenia przez kierującego pojazdem w okresie 1 roku od dnia wydania po raz pierwszy prawa jazdy liczby 20 punktów za naruszenie przepisów ruchu drogowego lub stwierdzenia, na podstawie prawomocnych rozstrzygnięć, że w okresie 2 lat od dnia wydania po raz pierwszy prawa jazdy popełnił on przestępstwo przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji lub trzy wykroczenia wskazane w art. 135 pr. ruch. dr., (9) stwierdzenia braku dokumentu, o którym mowa w art. 38 pkt 3a lub 4a, lub prowadzenia pojazdu niewyposażonego w blokadę alkoholową w przypadku, o którym mowa w art. 13 ust. 5 pkt 7 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami, (10) kierowaniu pojazdem z prędkością przekraczającą dopuszczalną o więcej niż 50 km/h na obszarze zabudowanym (11) przewożeniu osób w liczbie przekraczającej liczbę miejsc określoną w dowodzie rejestracyjnym (pozwoleniu czasowym) lub wynikającą z konstrukcyjnego przeznaczenia pojazdu niepodlegającego rejestracji; przepis nie dotyczy przewozu osób autobusem w publicznym transporcie zbiorowym w gminnych, powiatowych i wojewódzkich przewozach pasażerskich w rozumieniu ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r. o publicznym transporcie zbiorowym.

Jednocześnie policjant może zatrzymać prawo jazdy za pokwitowaniem w razie (12) uzasadnionego podejrzenia, że kierowca popełnił przestępstwo lub wykroczenie, za które może być orzeczony zakaz prowadzenia pojazdów. Do takich przestępstw należy chociażby art. 86 § 1 i 3 kodeksu wykroczeń.

Jaka jest procedura w przypadku zatrzymania takiego prawa jazdy?

Po pierwsze policjant wydaje kierowcy pokwitowanie zatrzymania dokumentu prawa jazdy. Wskazuje ono podstawę prawną zatrzymania (co niekiedy ułatwia analizę sprawy), a jednocześnie uprawnia do kierowania pojazdem przez kolejne 7 dni od daty zatrzymania (za wyjątkiem pkt. 10 i 11, przy których czas ten wynosi 24 godzin, a w przypadku gdy zatrzymane prawo jazdy zostało wydane przez inne państwo - przez 72 godziny).

Następnie, w terminie 7 dni od daty zatrzymania - policja przekazuje zatrzymane prawo jazdy sądowi, prokuratorowi lub staroście.

W przypadku natomiast, gdy zachodzi sytuacja z pkt. 1 lub 12, w terminie 14 dni od daty otrzymania - prokurator - w toku postępowania przygotowawczego, a sąd - po przekazaniu sprawy do sądu lub w sprawie o wykroczenie - sąd właściwy do rozpoznania sprawy wydaje postanowienie o zatrzymaniu prawa jazdy.

Na postanowienie pozytywne, tj. zatwierdzające zatrzymanie, przysługuje w terminie 7 dni od daty odbioru postanowienia zażalenie, do innego składu tego samego Sądu. Nie można przy tym zgodzić się z opinią części doktryny, by postanowienie o zatrzymaniu prawa jazdy było postanowieniem kończącym sprawę i tym samym by zażalenie przysługiwało do Sądu wyższego rzędu.

Na rozstrzygnięcie negatywne, tj. odmawiające zatwierdzenia zatrzymania prawa jazdy, zażalenie nie przysługuje.

W przypadku natomiast pozytywnego rozstrzygnięcia należy udać się do Sądu po odpis postanowienia o odmowie zatrzymania prawa jazdy, z poświadczoną jego prawomocnością, a następnie udać się do starostwa, które wydało zabrany dokument i je odebrać, zostawiając odpis postanowienia.

W kolejnym wpisie postaram się opisać sankcje grożące za jazdę bez ważnego dokumentu prawa jazdy z różnych powodów, w tym po upływie 7 dniowego terminu po wydaniu zaświadczenia o zatrzymaniu prawa jazdy.