Zatarcie skazania w przypadku orzeczenia kary grzywny

Już od  prawie roku obowiązuje nowelizacja, która w znaczny sposób skróciła okres zatarcia skazania w przypadku skazania na karę grzywny.

Po pierwsze należy odpowiedzieć na pytanie czym jest zatarcie skazania.
Skazanie za przestępstwo jest rejestrowane w Krajowym Rejestrze Karnym. Sprawca wpisany do Rejestru Karnego uchodzi w życiu publicznym za osobę wcześniej karaną. Ma to znaczenie dla wszystkich opinii związanych z zatrudnieniem, a także przy ponownym wszczęciu postępowania karnego. Sprawca, będąc już bowiem uprzednio karanym, naraża się na surowszą odpowiedzialność (por. np. 178 a par. 1 i 4 Kodeksu Karnego). 

Instytucja zatarcia skazania powoduje jednak usunięcie faktu uprzedniego skazania z dokumentacji, w wyniku czego sprawca może uchodzić już za osobę niekaraną. Można powiedzieć, że jest to fikcja prawna, gdyż skazany po pewnym upływie czasu od tego faktu uchodzi już za osobę niekaraną.  

W tym wpisie chciałbym poruszyć natomiast kwestie związaną z zatarciem skazania w przypadku skazania sprawcy na karę grzywny. Przed nowelizacją obowiązywał art. art. 107 § 4 Kodeksu Karnego, który stanowił: „w razie skazania na grzywnę albo karę ograniczenia wolności, zatarcie skazania następuje z mocy prawa z upływem 5 lat od wykonania lub darowania kary albo od przedawnienia jej wykonania; na wniosek skazanego sąd może zarządzić zatarcie skazania już po upływie 3 lat.”

W nowowprowadzonym § 4a wskazano natomiast, że: „w razie skazania na grzywnę zatarcie skazania następuje z mocy prawa z upływem roku od wykonania lub darowania kary albo od przedawnienia jej wykonania.”

Wydawać by się mogło że sprawa jest oczywista, jednakże zaglądając do przepisów intertemporalnych stwierdzić należy, że istnieje szereg wyjątków.

Aby je zagłębić należy zapoznać się z art. 21 ustawy o zmianie ustawy - Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw z dnia 20 lutego 2015 r. (Dz. U. z 2015 r. poz. 396).

Zgodnie z jego treścią, do skazań prawomocnymi wyrokami wydanymi przed dniem wejścia w życie nowelizacji z dnia 20 lutego stosuje się jej przepisy. Przepisy tej ustawy są bowiem bardziej liberalne niż dotychczasowe. Proste? Chwilowo tak!:)

Idźmy dalej.

Przepisy znowelizowane stosuje się, gdy okres zatarcia skazania upłynął przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy. Co bardzo ważne, należy zaznaczyć, że przepisy art. 107 KK weszły w życie 21 marca 2015 roku (art. 29 przepisów intertemporalnych).

Co natomiast w przypadku gdy okres zatarcia według starych przepisów jeszcze nie upłynął a według nowych przepisów już tak? W takiej sytuacji zatarcie skazania następuje z dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, a więc dnia 21 marca 2015 roku. Mało kto jednak pamięta o tym przepisie zakładając, iż zatarcie nastąpiło po upływie roku od dnia uiszczenia grzywny. Korzystnie? Dla potencjalnych skazanych oczywiście tak, dla pokrzywdzonych już niekoniecznie.