Orzeczenie kary zastępczej a uchylenie się od jego skutków

Jeżeli skazany uchyla się od odbywania kary, Sąd może a niekiedy jest obowiązany zarządzić wykonanie kary zastępczej.

I tak w przypadku gdy egzekucja orzeczonej kary grzywny okazałą się bezskuteczna, sąd zarządza wykonanie kary pozbawienia wolności lub (gdy skazany wyraził zgodę, a jest to możliwe) na pracę społecznie użyteczną.

W przypadku zamiany, na którąkolwiek z powyższych kar, przysługuje oczywiście zażalenie, jednakże aby odniosło one skutek muszą istnieć odpowiednie podstawy do jego wniesienia.

Istnieje jednak inna droga do uchylenia się od konieczności odbycia kary pozbawienia wolności lub wykonywania prac społecznie pożytecznych. Wystarczy, zgodnie z art. 47 § 2 Kodeksu Karnego Wykonawczego złożyć do Sądu kwotę pieniężną, przypadającą jeszcze do uiszczenia tytułem grzywny. Wówczas nie będzie konieczności wykonania prac społecznych lub odbycia kary pozbawienia wolności.

Co jednak w sytuacji, gdy doszło do zamiany kary ograniczenia wolności na karę pozbawienia wolności lub gdy prace społecznie użyteczne (orzeczone w zamian za grzywnę) zamieniono na karę pozbawienia wolności?

Tu również przysługuje zażalenie. Można również zapłacić na podstawie w/w przepisu grzywnę (tylko w przypadku gdy wcześniej była ona orzeczona) lub można złożyć stosowne oświadczenie.

Ostatnią z wymienionych możliwości przewiduje art. 65a Kodeksu Karnego Wykonawczego wprowadzony nowelą lutową, która weszła w życie 1 lipca 2015 roku. Zgodnie z § 1 sąd może w każdym czasie wstrzymać wykonanie zastępczej kary pozbawienia wolności w wypadku, gdy skazany oświadczy na piśmie, że podejmie odbywanie kary ograniczenia wolności i podda się rygorom z nią związanym. Wstrzymanie następuje do czasu wykonania orzeczonej kary ograniczenia wolności. Jednakże jeżeli skazany w dalszym ciągu uchyla się od odbywania kary ograniczenia wolności, sąd zarządza wykonanie zastępczej kary pozbawienia wolności. Zaznaczyć należy, iż ponowne wstrzymanie wykonania tej samej zastępczej kary pozbawienia wolności na podstawie § 1 jest niedopuszczalne. Składając więc wniosek należy mieć świadomość, iż drugiej szansy już nie będzie i należy sumienni zrealizować postanowienie Sądu o karze ograniczenia wolności.