W kodeksie karnym uregulowane jest ponad 220 typów
przestępstw, do których zastosowanie znajduje art. 37a KK. Są to przestępstwa,
za których popełnienie grozi kara do 8 lat pozbawienia wolności.
Przepis ten, niewątpliwie dąży do ustanowienia
priorytetu wyboru kar wolnościowych, Stwierdzić należy, iż już od pewnego czasu
ustawodawca dąży do prymatu kar wolnościowych, co stanowi przekierunkowanie
dotychczasowej ustawowej polityki karnej i nastawienie jej głównie na
zwalczanie drobnych, średnich i średnio ciężkich przestępstw przy stosowaniu
kar wolnościowych.
Przechodząc do analizy art. 37a Kodeksu Karnego, który
został wprowadzony w dniu 1 lipca 2015 roku, a następnie zmodyfikowany w dniu
15 marca 2016 roku, wskazany przepis stanowi, iż: „jeżeli ustawa przewiduje zagrożenie karą
pozbawienia wolności nieprzekraczającą 8 lat, można zamiast tej kary orzec
grzywnę albo karę ograniczenia wolności, o której mowa w art.
34 § 1a pkt 1 lub 4”.
Wskazana powyżej dyrektywa z art. 37a KK ma oczywiście
charakter fakultatywny, sąd nie ma obowiązku orzekać kar wolnościowych (chyba
że w perspektywie mieć będzie dyrektywę z art. 58 KK). Należy jednak wskazać, iż art. 37a KK stanowi
kolejną już furtkę (poza np. warunkowym zawieszeniem wykonania kary) do
niestosowania kary pozbawienia wolności.
Przepis ma zastosowanie wyłącznie do zagrożeń karą
pozbawienia wolności umieszczonych w sankcji jednorodzajowej. Z
użytego w treści art. 37a KK terminu "ustawa" wynika, że powinien być
on stosowany do wszystkich ustaw przewidujących odpowiedzialność karną za
przestępstwa zagrożone karą pozbawienia wolności do lat 8, bez względu na to,
czy chodzi o regulacje zawarte w KK czy w prawie karnym pozakodeksowym, a także
bez znaczenia czy dotyczy zbrodni czy też występku.
Jednakże zagrożenia karą pozbawienia
wolności w przypadku, gdy stanowią sankcje alternatywne, nie są objęte
zakresem stosowania art. 37a KK. Zwracać na to należy szczególną uwagę,
jednakże rozwiązanie to moim zdaniem jest racjonalne, jeśli
weźmiemy pod uwagę, iż w tych przypadkach sąd może orzec grzywnę lub karę
pozbawienia wolności na podstawie przepisu karnego, którego normy naruszono.
Podkreślić także należy, iż dyspozycja zawarta w art. 37a KK ma charakter
fakultatywny. Sąd może, ale nie ma obowiązku zastosowania tego przepisu w
konkretnym akcie orzekania. Przepis zawiera ogólną regułę, ale nie wprowadza
konieczności jej zastosowania. Sąd ma całkowitą wolność wyboru, chociaż ta
wolność wyboru jest determinowana do pewnego pułapu ustawowego górnego
zagrożenia za dane przestępstwo dyrektywą wymiaru kary z art 58 KK, wprowadzającą priorytet kar
wolnościowych. Ale fakultatywność przepisu nie narzuca konieczności jego
stosowania, a jedynie uelastycznia możliwość doboru kary do indywidualnego
przypadku.
Podkreślenia wymaga, iż przepis art. 37a KK nie
zmienia ustawowych zagrożeń za czyn zabroniony, za który orzekana jest kara.
Nie ma więc wpływu np. na bieg terminów przedawnienia. Natomiast ma wpływ na
zatarcie skazania. W przypadku orzeczenia przez sąd kary pozbawienia wolności
przewidzianej w ustawowym zagrożeniu, okres zatarcia skazania byłby o wiele
dłuższy niż w przypadku kary ograniczenia wolności lub kary grzywny,
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz