Skrócenie okresu zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych

W przypadku orzeczenia przez sąd środka karnego w postaci zakazu prowadzenia pojazdów – istnieje możliwość skrócenia okresu jego obowiązywania.

Możliwość taką daje art. 182a § 2 Kodeksu Karnego Wykonawczego, zgodnie z którym: jeżeli zakaz prowadzenia pojazdów był wykonywany przez okres co najmniej połowy orzeczonego wymiaru, a w przypadku zakazu prowadzenia pojazdów orzeczonego na podstawie art. 42 § 3 lub 4 (a więc dożywotnio) Kodeksu Karnego przez okres co najmniej 10 lat, sąd może orzec o dalszym wykonywaniu tego środka karnego w postaci zakazu prowadzenia pojazdów niewyposażonych w blokadę alkoholową, o której mowa w art. 2 pkt. 84 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 2018 r. poz. 1990, 2244 i 2322 oraz z 2019 r. poz. 53 i 60), jeżeli postawa, właściwości i warunki osobiste sprawcy oraz zachowanie w okresie wykonywania środka karnego uzasadniają przekonanie, że prowadzenie pojazdu przez tę osobę nie zagraża bezpieczeństwu w komunikacji.

Kara za prowadzanie pojazdu pod wpływem alkoholu

Zazwyczaj w momencie przesłuchania, kierowcy podejrzanemu o prowadzenie pojazdu w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego, tj. o przestępstwo z art. 178a § 1 Kodeksu Karnego, proponowane jest skierowanie wniosku o skazanie bez rozprawy, w trybie art. 335 Kodeksu Postępowania Karnego, tj. wyrażenie zgody na karę zaproponowaną przez prokuratora. Wiąże to się z tym, iż kierowca wyraża zgodę na skazanie bez przeprowadzenia rozprawy. Zazwyczaj kierowcy składana jest propozycja kary grzywny lub pozbawienia wolności w zawieszeniu, kwota 5000 zł świadczenia pieniężnego (obowiązkowe) oraz zakaz prowadzenia samochodów na okres (minimum) 3 lat. Nie jest to jednak najkorzystniejsze rozwiązanie dla sprawcy.

Istnieje jednak możliwość, iż Sąd może warunkowo umorzyć postępowanie karne, jeżeli spełnione są określone warunki. Przede wszystkim, wina i społeczna szkodliwość czynu nie mogą być znaczne a okoliczności popełnienia czynu nie budzi wątpliwości. Ponadto sprawca musi być osobą niekaraną za przestępstwo umyślne a jego właściwości i warunki osobiste muszą świadczyć, iż pomimo umorzenia postępowania będzie on przestrzegał porządku prawnego. Warunkowe umorzenie w takim przypadku, następuje na okres próby, który wynosi od roku do lat 3.

Z warunkowym umorzeniem postępowania, wiążą się dla sprawcy dwie zalety takiego rozwiązania.

Odpowiedzialność nieletnich za popełnione przestępstwo

Zgodnie z ogólną zasadą, wyrażoną w ustawie o postępowaniu w sprawach nieletnich na podstawie tej ustawy odpowiadają osoby, które dopuściły czynu karalnego po ukończeniu lat 13, ale nie ukończyły lat 17.

Pod pojęciem czynu karalnego należy natomiast rozumieć: przestępstwo, przestępstwo skarbowe lub wykroczenia określone w art. 50a, art. 51, art. 69, art. 74, art. 76, art. 85, art. 87, art. 119, art. 122, art. 124, art. 133 lub art. 143 Kodeksu Wykroczeń. Zauważyć więc należy, iż osoba, która nie ukończyła 17 lat odpowiada jedynie za niektóre wykroczenia, enumeratywnie wymienione w ustawie.

Należy jednak pamiętać, iż Kodeks Karny przewiduje odstępstwo od powyższej zasady.  Art. 10 §  2 wskazuje bowiem, iż nieletni, który po ukończeniu 15 lat dopuszczą się czynu zabronionego wymienionego w tym przepisie odpowiadają na zasadach określonych w tym kodeksie, jeżeli okoliczności sprawy oraz stopień rozwoju sprawcy, jego właściwości i warunki osobiste za tym przemawiają, a w szczególności, jeżeli poprzednio stosowane środki wychowawcze lub poprawcze okazały się bezskuteczne.

Dotyczy to czynów określonych w art. 134  [Zamach na życie prezydenta RP], art. 148 § 1, 2 lub 3  [Zabójstwo], art. 156 § 1 lub 3 [Ciężki uszczerbek na zdrowiu], art. 163 § 1 lub 3  [Sprowadzenie zdarzenia powszechnie niebezpiecznego], art. 166 [Zawładnięcie statkiem wodnym lub powietrznym], art. 173 § 1 lub 3 [Katastrofa w komunikacji], art. 197 § 3 lub 4 [Zgwałcenie i wymuszenie czynności seksualnej], art. 223 § 2 [Czynna napaść na funkcjonariusza publicznego], art. 252 § 1 lub 2 [Wzięcie zakładnika] oraz w art. 280 [Rozbój].

W przypadku więc, gdy sprawca popełni przestępstwo, które nie znajduje się w powyższym wyliczeniu, to wówczas będzie odpowiadać na zasadach określonych w ustawie o postępowaniu w sprawach nieletnich.

Na marginesie należy także wspomnieć, iż w stosunku do sprawcy, który popełnił występek po ukończeniu lat 17, lecz przed ukończeniem lat 18, sąd zamiast kary stosuje środki wychowawcze, lecznicze albo poprawcze, jeżeli zostaną spełnione warunki określone w Kodeksie Karnym. Powyższa możliwość dotyczy jednakże wyłącznie występków, a więc nie dotyczy to zbrodni.

Kwota graniczna czynu przepołowionego

W dniu 15 listopada 2018 roku weszła w życie nowelizacja, zakładająca modyfikację trudnego przy stosowaniu przepisu, wskazującego granicę między przestępstwem a wykroczeniem. 

Od tego dnia, nie obowiązuje już granica, w wysokości 1/4 wysokości minimalnego wynagrodzenia. Zastąpiło ją system kwotowy, na stałym poziomie 500 zł.

Odpowiedź na apelację

Zgodnie z treścią art. 428 § 2 Kodeksu Postępowania Karnego, strona może złożyć odpowiedź na apelację.

Termin do wniesienia takiego pisma nie został ograniczony w przepisach kodeksu postępowania karnego, a więc teoretycznie można je złożyć zaraz po wniesieniu apelacji, aż do zamknięcia przewodu sądowego. Odpowiedź tą składa się bezpośrednio do Sądu II Instancji.

Do złożenia takiego pisma uprawniona jest strona. O tym, kogo należy uważać za stronę w postępowaniu sądowym postaram się napisać w kolejnym wpisie.

Odpowiedź na apelację winna spełniać wymogi pisma procesowego, a więc oznaczenie Sądu i sprawy, wnioski strony składającej oraz uzasadnienie. Do pisma tego nie ma obowiązku załączania odpisów pisma, albowiem Sąd nie ma obowiązku doręczania odpisów odpowiedzi na apelację stronie przeciwnej. Najczęściej w odpowiedzi na apelację wnosi się o oddalenie apelacji oraz o zasądzenie od apelującego kosztów postępowania. Zazwyczaj, odpowiedź na  apelację stanowi polemikę z apelacją strony, jednocześnie popierając ustalenia i stanowisko Sądu I instancji.

Czyn przepołowiony

W polskim prawie karnym istnieją tak zwane czyny przepołowione. Czynem przepołowionym można określić zachowanie sprawcy przestępstwa, które raz może zostać zakwalifikowane jako wykroczenie, a innym razem jako przestępstwo, w zależności od skutków lub innych okoliczności tego czynu.

Jako przykład czynu przepołowionego można wymienić chociażby: kradzież – art. 119 Kodeksu Wykroczeń, art. 278 Kodeksu Karnego, przywłaszczenie, niszczenie mienia, paserstwo, kradzież drzewa z lasu, wyrąb drzewa z lasu czy też jazda pod wpływem alkoholu.

Bardzo łatwo zauważyć, iż przy wszystkich, poza ostatnim z wymienionych czynów, decydujące znaczenie będzie miała wartość mienia będącego przedmiotem czynu. Natomiast w przypadku jazdy pod wpływem alkoholu, zadecyduje wynik badania alkomatem.

W przypadku czynów przeciwko mieniu, jako wykroczenia zostaną zakwalifikowane te czyny, w których wartość mienia, nie przekroczy 1/4 minimalnego wynagrodzenia.

Natomiast w przypadku jazdy pod wpływem alkoholu, granica między wykroczeniem a przestępstwem wynosi 1 promil alkoholu we krwi (0,5 mg/l w wydychanym powietrzu). W sytuacji, w której u kierującego wartość ta będzie równa bądź wyższa, do czynienia będziemy mieli z przestępstwem z art. 178a § 1 lub § 4 Kodeksu Karnego.

Odsprzedaż lub odstąpienie biletu na imprezę a odpowiedzialność za wykroczenie

Często zdarza się, że przed wejściem na stadion czy też w internecie, można kupić bilety na dane wydarzenie. Część osób odsprzedaje bilety z przyczyn losowych, jak na przykład choroba, czy też z uwagi na inne wydarzenie przypadające w tym samym czasie. Część osób, nabywa jednak bilety jedynie po to, aby je później odsprzedać z zyskiem. Czy jednak takie działania są legalne? Pytanie również czy dopuszczalne jest odsprzedanie lub odstąpienie biletu w przypadkach losowych?

Przedawnienie w kodeksie wykroczeń

Przedawnienie wykroczeń zostało uregulowane w art. 45 Kodeksu Wykroczeń. Zgodnie z § 1 tego przepisu, karalność wykroczenia ustaje, jeżeli od czasu jego popełnienia upłynął rok. Kwestia ta wydaje się prosta i oczywista.

Jednakże, jeżeli w tym okresie wszczęto postępowanie, karalność wykroczenia ustaje z upływem 2 lat od zakończenia tego okresu. Co to oznacza? Iż jeżeli, nastąpi wszczęcie postępowania w sprawie o wykroczenia w okresie nie dłuższym niż rok od popełnienia wykroczenia, okres przedawnienia będzie wydłużony o 2 lata, tj. do 3 lat od daty jego popełnienia.

Czyn ciągły a ujawnienie nowego czynu

W dzisiejszym wpisie chciałem zająć się kwestią niby banalną, ale jednak sprawiającą niekiedy wiele problemów, co udowodnił ostatni egzamin adwokacki (2018).

Chodzi mianowicie o sytuację, w której po skazaniu sprawcy za przestępstwa popełnione w ramach czynu ciągłego dochodzi do ujawnienia kolejnego czynu, który wchodzi w skład owego czynu ciągłego jednakże nie został wskazany ani w opisie czynu ani w uzasadnieniu orzeczenia.

Pojawia się wówczas pytanie, czy można skazać sprawcę za taki nowy czyn?

Przedawnienie karalności i wykonania kary w Kodeksie Karnym

Kwestię przedawnienia uregulowano w rozdziale XI Kodeksu Karnego (art. 101 - 105KK). Należy rozróżnić dwie kwestie: przedawnienie karalności i przedawnienie wykonania kary.

Przedawnienie karalności oznacza upływ określonego w ustawie czasu, po którym karalność przestępstwa ustaje. Zgodnie z art. 101 KK okres przedawnienia karalności uzależniony jest od tego, czy popełnione przestępstwo jest publiczno lub też prywatnoskargowym jak również od ustawowego zagrożenia danego przestępstwa.