Przedawnienie w kodeksie wykroczeń

Przedawnienie wykroczeń zostało uregulowane w art. 45 Kodeksu Wykroczeń. Zgodnie z § 1 tego przepisu, karalność wykroczenia ustaje, jeżeli od czasu jego popełnienia upłynął rok. Kwestia ta wydaje się prosta i oczywista.

Jednakże, jeżeli w tym okresie wszczęto postępowanie, karalność wykroczenia ustaje z upływem 2 lat od zakończenia tego okresu. Co to oznacza? Iż jeżeli, nastąpi wszczęcie postępowania w sprawie o wykroczenia w okresie nie dłuższym niż rok od popełnienia wykroczenia, okres przedawnienia będzie wydłużony o 2 lata, tj. do 3 lat od daty jego popełnienia.

Należy tylko na marginesie wskazać, iż przepis w tym brzmieniu obowiązuje dopiero od 1 czerwca 2017 roku. Przed tą datą, druga część tego przepisu brzmiała: jeżeli w tym okresie (1 roku) wszczęto postępowanie, karalność wykroczenia ustaje z upływem 2 lat od popełnienia czynu. Oznaczało to, iż roczny termin przedawnienia nie ulegał przedłużeniu o dwa lata, lecz był wydłużany do dwóch lat. Mieliśmy więc do czynienia z maksymalnie 2 letnim okresem przedawnienia a nie jak obecnie z 3 letnim.

Odnosząc się natomiast do problematycznej kwestii intertemporalności nowych przepisów należy wskazać, iż do czynów popełnionych przed dniem wejścia w życie nowej ustawy ( 1 czerwca 2017 roku), stosuje się przepisy o przedawnieniu zawarte w ustawie nowej, chyba że termin przedawnienia już upłynął. Czyli, w przypadku gdy termin dwuletniego przedawnienia upływał ostatniego dnia maja 2017 roku, to wówczas zastosowanie znajdowała ustawa dotychczasowa. Natomiast, jeżeli termin ten upływał przykładowo 2 czerwca 2017 roku, to wówczas zastosowanie znajdowała ustawa nowa, a termin ten był automatycznie wydłużany o kolejny rok, tj. na okres 3 lat.

W kwestii wykonania orzeczonej kary, należy zauważyć, iż w sytuacji, w której zapadło już prawomocne orzeczenie, to zgodnie z § 3, orzeczona kara lub środek karny nie podlegają wykonaniu, jeżeli od daty uprawomocnienia się rozstrzygnięcia upłynęły 3 lata. W takim przypadku natomiast, owe 3 lata nie podlegają doliczeniu do okresu 3 lat wskazanych powyżej, lecz liczone są od nowa, od daty uprawomocnienia się orzeczenia kończącego sprawę (uprawomocnienie się nie jest jednoznaczne z datą wydania).

Należy podkreślić, iż sposób liczenia terminów przedawnienia jest nieintuicyjny i dość problematyczny, biorąc pod uwagę iż część przepisów wydłuża do, natomiast część przepisów wydłuża o… Niby kwestia, która nie przykuwa zbyt dużej uwagi, jednakże jej rozstrzygnięcie wielokrotnie powoduje ustalenie istnienia bądź też nie przedawnienia.